Si può desiderare di provare un trattamento naturale disfunzione erettile come un diverso per i problemi di costruzione. Al giorno d oggi ci sono diverse terapie sul mercato, ma un trattamento naturale disfunzione erettile è stato confermato qualche ora e ora di nuovo per dare risultati efficienti e permanenti. Cos è la disfunzione sessuale? L incapacità di sviluppare o sostenere una costruzione abbastanza lungo per fare l amore è chiamato disfunzione erettile, ED https://farmacia-senzaricetta.it/ o (maschio) problemi di erezione. Tutti gli uomini possono avere problemi di costruzione di volta in volta e gli scienziati considerano ED essere presenti se si verificano problemi di costruzione almeno il 25% del tempo. Alcuni fatti duri: ED Può essere dovuto a problemi emotivi. Stress, pressione, giltiness, depressione, bassa autostima e ansia prestazioni può essere la causa dei vostri problemi di costruzione. La ricerca ha confermato che il 90 per cento della disfunzione erettile è fisica in origine, non emotiva. L impotenza colpisce la maggior parte degli uomini durante la loro vita e può essere dovuto a troppo colesterolo, problemi cardiaci, diabete, ipertensione, fumo o alcol. Alcuni rimedi possono essere la ragione. Le questioni legate al movimento sono collegate. Se ti occupi dei tuoi problemi di movimento, hai piu possibilita di risolvere questo problema. Qui ci sono 5 consigli facili su come aumentare la circolazione: 1. Mangia i pasti giusti. Questo ti rendera il flusso sanguigno ovvio. Una grande parte di rimanere sani e anche mantenere il flusso sanguigno ovvio è legato al vostro piano di alimentazione quotidiana e quello che si mangia. Una buona cura per la disfunzione erettile è mangiare un piano a basso contenuto di grassi e grande alimentazione di fibre. Mangiare fibre tutti i giorni e questo viene scoperto in prodotti cerealicoli cereali integrali, frutta e verdura. Evitare il più possibile pasti pronti o pasti non sani. 2. Wonder herbal rimedi. Molti rimedi vegetali per ED eseguire bene come possono migliorare il movimento. Hanno molto meno reazioni avverse rispetto ai farmaci convenzionali e si svolgono in modo efficiente per migliorare hardons e la forza, troppo. Erbe naturali come Ginkgo Biloba sono utilizzati come una strategia per ED. Gli specialisti di erboristeria credono anche che le spezie o le erbe come noce moscata, portano al movimento intorno al corpo, tra cui il pene. 3. Vitamine naturali vitali. Gli scienziati sanitari hanno scoperto che una mancanza di supplemento è tipico tra gli uomini con ED in particolare vitamina A. Se si ha una mancanza del nutriente ossido di zinco, Questo è stato confermato per portare alla disfunzione erettile. Queste inadeguatezze derivano dal fatto che molti valori nutrizionali in quello che mangiamo piano non sono sufficienti. Aggiungere al vostro fabbisogno di nutrienti aumenterà la circolazione del sistema e migliorare questa condizione. Gli integratori alimentari sono completamente naturali, quindi non dovrete preoccuparvi dei rischi di reazioni avverse. Inoltre, queste vitamine naturali sono utili per il vostro benessere over-all. Oltre a questi vantaggi benessere, disfunzione erettile vitamine naturali e integratori costano molto meno di farmaci rimedi. 4. Esercitare. Fai una mossa e non un tablet vibrante. Camminare farà di più per migliorare e sostenere hardons di qualsiasi altra compressa chimica nel lungo periodo. Il fitness fisico manterrà bassi livelli di pressione e mantenere grandi stadi di movimento. Andando per un 20-30 minuti di movimento rapido ogni giorno, può affrontare questo problema e può sostenere la vostra libido senza l uso di qualsiasi farmaco. 5. Sottolineare. Questo è il peggior attaccante per problemi di erezione. Scopri diversi metodi per riposare. Alcuni metodi tipici per riposare includono la lettura di un libro, la meditazione, un bagno rilassante o allenamenti di respirazione. Sto solo imparando alcuni semplici allenamenti di respirazione che possono migliorare significativamente il movimento nel reparto pantaloni. Una naturale disfunzione erettile soluzioni di trattamento stanno diventando sempre più popolare con gli uomini. Questi rimedi a base di erbe sono preferiti perché non hanno reazioni avverse e sono confermati essere efficiente come il farmaco. La maggior parte degli uomini combattere parlano dei loro problemi, in particolare la disfunzione erettile come c è poca discussione sui problemi di erezione. La verita e che ED ha un impatto su piu di dieci milioni di uomini solo negli Stati Uniti. Non siete soli e l aiuto è disponibile.
Nnp 4 2012:neurologia 1-2006.qxd.qxd
Zespó³ post-polioCzêœæ II. Postêpowanie terapeutyczne
Post-polio syndrome Part II. Therapeutic management
Zak³ad Neuropatologii, Instytut Medycyny Doœwiadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, Polska
Neurologia i Neurochirurgia Polska 2012; 46, 4: 372-378DOI: 10.5114/ninp.2012.30270
Pacjenci z zespo³em post-polio powinni siê znajdowaæ pod
The care of patients with post-polio syndrome ought to be car-
opiek¹ wielospecjalistycznego zespo³u, z³o¿onego z lekarzy,
ried out by a multidisciplinary team of specialists, including
rehabilitantów, psychologów oraz pracowników opieki socjal-
medical professionals, specialists of rehabilitation, psycholo-
nej. W celu zmniejszenia objawów zespo³u post-polio mo¿na
gists and social workers. Many therapeutic strategies might
stosowaæ ró¿ne strategie lecznicze. Obecnie postêpowanie
be employed to reduce the late effects of polio. Today, the ma -
terapeutyczne oparte jest na metodach niefarmakologicznych,
nagement of post-polio syndrome is based on non-pharma-
obejmuj¹cych modyfikacjê stylu ¿ycia, zmniejszenie aktyw-
cological intervention, including lifestyle modification, dec -
noœci fizycznej, stosowanie okresów odpoczynku oraz pro-
rease of physical activity, rest periods during the day and an
wadzenie indywidualnego programu rehabilitacji.
individually tailored training program.
S³owa kluczowe: polio, zespó³ post-polio, póŸne efekty polio,
Key words: polio, post-polio syndrome, late effects of polio,
niaæ liczne, dodatkowe, póŸne powik³ania polio oraz pro-ces starzenia, poniewa¿ osoby, które przeby³y zaka¿enie
Zespó³ post-polio (post-polio syndrome – PPS) stanowi
polio w latach 50. ubieg³ego wieku, obecnie wkraczaj¹
jednostkê chorobow¹ o okreœlonych kryteriach diagno-
w 6. i 7. dekadê ¿ycia [4–6]. Zespó³ post-polio, ze wzglê -
stycznych [1], jednak pacjenci z póŸnymi objawami polio
du na udokumentowany przewlek³y przebieg, powinien
czêsto maj¹ trudnoœci z uzyskaniem prawid³owego roz-
byæ traktowany jako przewlek³e schorzenie neurologiczne
poznania i leczenia. Wynika to zarówno z heterogenno-
œci demonstrowanych objawów klinicznych, ci¹gle nie dokoñca wyjaœnionej etiopatogenezy, braku specyficznych
testów diagnostycznych, jak i braku zrozumienia istoty
zespo³u post-polio w œrodowisku medycznym [2,3].
Postêpowanie terapeutyczne w przypadku pacjentów
Zespó³ post-polio jest schorzeniem o zró¿nicowanej
z PPS powinno byæ wielokierunkowe i musi uwzglêd-
symptomatologii. Nie ma dwóch osób po polio i dwóch
Adres do korespondencji: prof. dr hab. Ewa Matyja, Zak³ad Neuropatologii, Instytut Medycyny Doœwiadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN,ul. Pawinskiego 5, 02-106 Warszawa, e-mail: [email protected]ê otrzymano: 1.07.2011; przyjêto do druku: 21.09.2011
Neurologia i Neurochirurgia Polska 2012; 46, 4
miêœni u tej samej osoby, które wykazywa³yby taki sam
programie æwiczeñ, ustalonym indywidualnie na podstawie
stopieñ uszkodzenia, dlatego leczenie wymaga komplek -
nasilenia os³abienia miêœni i ogólnego stanu zdro wia
sowej oceny stanu zdrowia pacjenta [7]. Nale¿y wzi¹æ pod
[4,19] oraz fizjoterapii [20]. Wczeœniejsze badania su-
uwagê problemy medyczne, psychospo³eczne oraz zawo-
ge rowa³y, ¿e wyczerpuj¹ce æwiczenia czêœciowo odner-
dowe pacjenta. Postêpowanie terapeutyczne powinno wionych miêœni mog¹ powodowaæ ich przeci¹¿eniebyæ prowadzone przez interdyscyplinarny zespó³, w sk³ad i postêpuj¹ce os³abienie [21,22], brakuje jednak dowo-którego wchodz¹ lekarze ró¿nych specjalnoœci (neuro-
dów, ¿e nadmierna aktywnoœæ w sposób trwa³y mo¿e
lodzy, pulmonolodzy, laryngolodzy, kardiolodzy, ortope-
uszkadzaæ miêœnie zajête wczeœniej przez polio. Przyczyn¹
dzi, psychiatrzy itp.), rehabilitanci, fizjoterapeuci, diete-
os³abienia miêœni wskutek nadmiernego przeci¹¿enia
tycy, pielêgniarki, psycholog i pracownik socjalny [6,8,9].
jest wyczerpanie metaboliczne, przekraczaj¹ce wydolnoœæ
Istotny wp³yw na proces leczniczy maj¹ tak¿e tzw.
poszczególnych miêœni [23]. Ró¿ne sposoby utrzymy-
grupy wsparcia, np. portale internetowe grupuj¹ce oso-
wania aktywnoœci fizycznej u pacjentów z PPS, w³¹czaj¹c
by po polio; w Polsce taki serwis dzia³a pod adresem: http://
æwiczenia izokinetyczne, izometryczne i wytrzyma³oœcio-
postpolio.ofoonr.lublin.pl/. Leczenie pacjentów z PPS
we, mog¹ siê okazaæ skuteczne, je¿eli tylko nie nasilaj¹
powinno uwzglêdniaæ wtórne procesy chorobowe oraz pro-
objawów klinicznych [24–30]. Program æwiczeñ izo-
ces starzenia siê. Ponadto nale¿y pamiêtaæ, ¿e osoby, któ-
metryczno-izokinetycznych, które „nie nasilaj¹ znu¿enia”,
re nie spe³niaj¹ wszystkich kryteriów diagnostycznych PPS,
wyraŸnie poprawia si³ê miêœni, wymaga jednak unikania
mog¹ odczuwaæ narastaj¹c¹ dysfun kcjê ruchow¹ i wyma-
przeci¹¿enia oraz stosowania okresów odpoczynku pomiê -
gaæ odpowiednich strategii terapeu tycznych [10].
dzy kolejnymi æwiczeniami [23,30–34]. Trzeba pa miê -taæ, ¿e koszt energetyczny podczas aktywnoœci ruchowej
W leczeniu PPS nie ma wypracowanych standardów.
u osób po polio jest znacznie wiêkszy ni¿ u osób zdro-
Jego podstawowym celem jest zmniejszenie objawów
wych [35,36]. Polecan¹ metod¹ pozwalaj¹c¹ utrzymaæ
zmêczenia i os³abienia miêœni oraz utrzymanie sprawnoœci
miêœnie w dobrej kondycji s¹ krótkotrwa³e, np. 15-minu-
fizycznej. Jest to leczenie objawowe i wspomagaj¹ce, a oce-
towe, æwiczenia nienasilaj¹ce znu¿enia, wykonywane co
na jego efektywnoœci pozostaje subiektywna [4,11,12]. drugi dzieñ, co zapewnia³oby odpowiedni¹ regeneracjê
Do najbardziej skutecznych metod ³agodzenia obja-
miêœni [9]. Do tej pory nie przeprowadzono jeszcze
wów PPS nale¿y tzw. metoda „przyspieszania i zwal-
d³ugofalowej oceny skutecznoœci takich æwiczeñ, niemniej
niania”, zaproponowana przez Lauro Halsteada w 1998 r.
wstêpne wyniki sugeruj¹ ich pozytywny efekt na znu¿enie
[13], w której podstawowym zaleceniem jest modyfikacja
i aktywnoœæ fizyczn¹ po pierwszym roku terapii [20,37].
stylu ¿ycia z ograniczeniem aktywnoœci fizycznej i redu-
Wydaje siê, ¿e æwiczenia w wy¿szej temperaturze oto-
kowaniem stresu psychicznego. Pacjentom zaleca siê
czenia, np. w rejonach o ciep³ym klimacie, mog¹ dawaæ
wadzenie regularnych przerw na odpoczynek,
lepsze efekty [38]. Ciep³o wywiera efekt przeciw bólowy
sen/drzemkê w ci¹gu dnia, indywidualny program æwi-
i æwiczenia w ciep³ej wodzie zmniejszaj¹ napiêcie miêœni.
czeñ, u¿ywanie lekkich ortez i aparatów zapobiegaj¹cych
Æwiczenia dynamiczne w wodzie mog¹ równie¿ wp³ywaæ
nadmiernemu przeci¹¿eniu koñczyn oraz kontrolê masy
korzystnie na uk³ad sercowo-naczyniowy i poprawiaæ ogól-
cia³a [14,15]. Bruno i wsp. [16] zalecaj¹ pacjentom po
polio „10 przykazañ” i tzw. z³ot¹ zasadê polegaj¹c¹ na zre-
Krótkotrwa³e æwiczenia si³owe o umiarkowanym na-
zygnowaniu ze wszystkich aktywnoœci, które wywo³uj¹
tê¿eniu i z d³ugimi okresami odpoczynku s¹ równie¿ sku-
znu¿enie, os³abienie lub ból. Zmiana stylu ¿ycia oraz sto-
teczne w rehabilitacji pacjentów po polio [25,40]. Æwi-
sowanie technik oszczêdzaj¹cych energiê w znacz¹cy spo-
czenia aerobowe u osób doœæ sprawnych fizycznie mog¹
sób mog¹ zmniejszyæ objawy znu¿enia [17]. Nale¿y jed-
poprawiæ ogóln¹ kondycjê i wytrzyma³oœæ uk³adu miêœ -
nak pamiêtaæ, ¿e w przypadku uszkodzeñ strukturalnych
niowego, bez potêgowania uszkodzenia os³abionych
tworu siatkowatego aktywuj¹cego (reticular activating sys-tem – RAS) [18], zmiana stylu ¿ycia mo¿e nie przynieœæspodziewanych korzyœci.
Odpowiednie ortezy, szczególnie lekkie ortezy wêglo-
we, mog¹ zmniejszaæ zaburzenia biomechaniczne, osz -
Postêpowanie rehabilitacyjne w przypadku pacjentów
czêdzaæ energiê os³abionych miêœni i poprawiaæ zdolnoœæ
z PPS powinno siê opieraæ na odpowiednio dobranym
chodzenia [1,43,44]. U¿ywanie dodatkowych po mocy:
Neurologia i Neurochirurgia Polska 2012; 46, 4
kul, chodzików lub wózków, mo¿e zwiê kszyæ mobilnoœæ
wymaga dalszych badañ z randomizacj¹ [58]. Podawa-
pacjentów i u³atwiæ im codzienn¹ aktywnoœæ, uwalniaj¹c
nie prednizonu i amantadyny nie przynosi³o równie¿ spo-
jednoczeœnie od stresu zwi¹zanego z ryzykiem uszko-
dziewanych efektów terapeutycznych [59,60].
Du¿e nadzieje wi¹zano z suplementacj¹ koenzymu
Q10, który mo¿e wp³ywaæ pozytywnie na metabolizm ener-getyczny miêœni u pacjentów po polio. Koenzym Q10 wyka-
zuje w³aœciwoœci antyoksydacyjne, wp³ywa na fosforylacjê
Os³abienie miêœni oddechowych, w po³¹czeniu z de -
oksydacyjn¹ mitochondriów oraz na kr¹¿enie obwodowe
formacj¹ klatki piersiowej w postaci skoliozy lub kifo-
miêœni [61]. Badania nie wykaza³y jednak korzystnego
skoliozy, mo¿e nasilaæ objawy niewydolnoœci oddecho-
efektu terapeutycznego koenzymu Q10 w PPS [62].
wej. U takich pacjentów wskazane s¹ æwiczenia miêœni
W terapii PPS rozwa¿ano równie¿ leki, mog¹ce po -
od dechowych, rzucenie palenia oraz mobilizacja odkrz -
prawiæ funkcjonalnoœæ uszkodzonych lub os³abionych ko-
tuszania wydzieliny zalegaj¹cej w drogach oddechowych
mórek nerwowych, stosowane w miastenii (pirydostygmi-
[45,46]. Pocz¹tkowo zaburzenia oddechowe wymagaj¹
na) oraz w chorobie Parkinsona (bromokryptyna) [63].
jedynie wspomagania oddechu podczas snu. Podstawo -
Do leczenia przewlek³ego znu¿enia próbowano w³¹ -
wymi technikami terapeutycznymi powinny byæ w takich
czyæ leki stosowane w depresji [64]. W niektórych do nie-
przypadkach nieinwazyjne techniki przerywanej wentyla -
sieniach stwierdzono efektywnoœæ trójpierœcieniowych
cji z dodatnim ciœnieniem w drogach oddechowych (in -
leków przeciwdepresyjnych w leczeniu znu¿enia, co mo¿e
ter mittent positive pressure ventilation – IPPV), z aplika-
wynikaæ ze zmniejszenia bólu oraz mo¿liwego efektu seda-
torem ustnym lub nosowym [47]. Wczesne wprowadzenie
tywnego, nie mo¿na jednak wykluczyæ bezpoœredniego
nieinwazyjnych pomocy oddechowych mo¿e zapobiec
wp³ywu na neuroprzekaŸniki: serotoninê i noradrenalinê.
ostrej niewydolnoœci oddechowej, powik³aniom w postaci
Do tej pory wyraŸny efekt terapeutyczny u pacjentów
zaka¿eñ dróg oddechowych, hiperkapni i rozwoju serca
z PPS uzyskano jedynie przy do¿ylnym podawaniu
p³ucnego, najczêœciej wymagaj¹cego hospitalizacji lub
immunoglobulin (IVIG) [65–69]. Badania zosta³y prze-
intubacji [48]. Pacjenci rzadko wymagaj¹ d³ugotrwa³ej
prowadzone na du¿ej grupie pacjentów, nie okreœlono jed-
wentylacji mechanicznej, chocia¿ w okresie oko³oopera-
nak dawki ani optymalnego czasu podawania leku [4].
cyjnym mo¿e byæ konieczne prowadzenie przed³u¿one-
Potencjalny efekt terapeutyczny IVIG mo¿e byæ wywo -
go oddechu za stêpczego. Tylko u niektórych pacjentów
³ywany poprzez kilka mechanizmów, w tym wp³yw na
nale¿y rozwa¿yæ zastosowanie technik inwazyjnych z tra-
receptory Fc, modulacjê aktywacji komórek B i T, neu-
cheostomi¹ i kontrolowan¹ wentylacj¹ mechaniczn¹ [49].
tralizacjê patogennych przeciwcia³ oraz zmniejszenie
Profesjonalne leczenie powinno równie¿ obejmowaæ
stê¿eñ cytokin zapalnych w p³ynie mózgowo-rdzeniowym.
pacjentów po polio z objawami dysfagii i dysfonii [50–
Terapia IVIG, pomimo potencjalnych efektów ubocznych,
52] oraz zaburzeniami po³ykania [53]. Problemy odde-
uwa¿ana jest za doœæ bezpieczn¹ w licznych chorobach
chowe i dysfagia musz¹ byæ traktowane jako potencjal-
autoimmunologicznych, np. w zespole Guillaina-Barrégo
i w przewlek³ej polineuropatii demielinizacyjnej. Dlate-go wydaje siê, ¿e w wybranych przypadkach PPS lecze-nie IVIG mo¿e byæ atrakcyjn¹ strategi¹ terapeutyczn¹.
W farmakoterapii pacjentów z PPS nale¿y unikaæ
leków narkotycznych lub innych leków wp³ywaj¹cych na
Leczenie farmakologiczne nie odgrywa znacz¹cej roli
oddychanie. Przy stosowaniu analgetyków ³agodz¹cych
w terapii pacjentów z PPS. W wiêkszoœci przypadków
ból wa¿ne jest utrzymanie aktywnoœci ruchowej.
testowane leki o ró¿nym punkcie uchwytu (leki przeciw -zapalne i neuroprotekcyjne) nie wykaza³y pozytywnychefektów. Pirydostygmina i modafinil nie wywiera³y ko -
rzystnego efektu w znu¿eniu, utrzymaniu si³y miêœnio-wej oraz nie wp³ywa³y na poprawê jakoœci ¿ycia [54–57].
U pacjentów po polio mog¹ wystêpowaæ liczne pro-
W jednym badaniu potwierdzono pozytywny efekt
blemy ortopedyczne, spowodowane przewlek³ym, nie-
lamo tryginy na znu¿enie, jakoœæ ¿ycia i ból po 2 i 4 ty -
prawid³owym obci¹¿eniem uk³adu kostno-stawowego.
godniach, by³o to jednak badanie bez grupy kontrolnej
Powstaj¹ce deformacje strukturalne w obrêbie koœci i sta-
otrzymuj¹cej placebo i ocena skutecznoœci tego leku
wów mog¹ powodowaæ objawy uciskowe nerwów obwo-
Neurologia i Neurochirurgia Polska 2012; 46, 4
dowych i prowadziæ do zaburzeñ czynnoœciowo-struktu-
typu A. Nie wiadomo, czy ten typ behawioralny stanowi
ralnych, np. wywo³ywaæ utrwalone ustawienia zgiêciowe,
wypracowany sposób radzenia sobie z przewlek³¹ chorob¹,
z³amania, jak równie¿ nasilaæ zmiany zwi¹zane z osteo -
czy te¿ jest efektem pewnych uwarunkowañ psychospo ³ecz-
poroz¹, osteoartroz¹ i skolioz¹. Dlatego pacjenci po polio
nych. Czêsto w stosunku do osób po polio u¿ywana jest
powinni podlegaæ specjalistycznej opiece ortopedycznej.
nazwa „ocaleni po polio” (ang. postpolio survivors). Wiele
Czasami wystarczy proste zaopatrzenie ortopedyczne, ko -
lat po stoczeniu walki o zachowanie sprawnoœci fizycznej
rekcja stawów skokowych i kolanowych lub odbarczenie
i funkcjonowanie spo³eczne, osoby po polio musz¹ ponow-
w odcinku szyjnym lub lêdŸwiowym krêgos³upa. W przy-
nie zmierzyæ siê z nowymi problemami zdrowotnymi i zaak-
padku postêpuj¹cej skoliozy, nasilenie objawów niewy-
ceptowaæ powtórne nasilenie niepe³nosprawnoœci [73]. Nie-
dolnoœci oddechowej mo¿e stanowiæ wskazanie do operacji
korzystn¹ sytuacjê psychiczn¹ potêguje przeœwiadczenie,
korekcyjnej krêgos³upa. Pacjenci po polio powinni dbaæ
¿e strategie terapeutyczne proponowane w stosunku do
o utrzymanie odpowiedniego wskaŸnika masy cia³a, ponie-
póŸnych efektów polio wykazuj¹ ograniczone oddzia³ywa-
wa¿ nadwaga czêsto nasila schorzenia ortopedyczne.
nie. Pacjenci z rozpoznanym PPS musz¹ zaakceptowaæ nie
Os³abienie i zaniki miêœni u pacjentów po polio pro-
do koñca poznan¹ etiologiê choroby i niejasn¹ prognozê
wadz¹ do du¿ego ryzyka upadków i z³amañ koœci. Polio
[74]. Dlatego mog¹ oni prezentowaæ emocje w postaci za -
we wczesnym okresie ¿ycia ³¹czy siê ze spadkiem aktyw-
przeczenia, z³oœci, frustracji, utraty nadziei, rzadziej nasi-
noœci ruchowej i mobilnoœci, co wp³ywa na zmniejszenie
lonej depresji [13,74]. Wszystkie te czynniki powoduj¹, ¿e
mechanicznego oddzia³ywania na tkankê kostn¹, hamu-
pacjenci z zespo³em post-polio powinni podlegaæ ocenie psy-
je formowanie koœci przez osteoblasty i nasila procesy
chologicznej oraz korzystaæ z indywidualnej lub grupowej
resorpcyjne. W populacji osób po polio opisywano czêst-
sze wystêpowanie osteoporozy, dlatego pacjenci wymagaj¹oceny densytometrycznej koœci i odpowiednio wczeœnie
podjêtej terapii [70,71]. Stwierdzono, ¿e podawanie leków
z grupy bisfosfonianów mo¿e zmniejszyæ ryzyko z³amañ
Leczenie bólu u pacjentów po polio opiera siê na
Pacjenci po polio wymagaj¹ szczególnej uwagi pod-
kilku podstawowych zasadach: utrzymaniu prawid³owej
czas przeprowadzania zabiegów chirurgicznych i znie-
mechaniki cia³a, zaopatrzeniu os³abionych miêœni i sta-
czulenia. W okresie oko³ooperacyjnym w postêpowaniu
wów oraz modyfikacji stylu ¿ycia. Leczenie bólu typu I
w tej grupie chorych powinna obowi¹zywaæ tzw. zasada
(PPMP) obejmuje okresowy odpoczynek i æwiczenia roz-
dwukrotnoœci [75]. Pacjenci po polio wymagaj¹ poda-
ci¹gaj¹ce. Mo¿na stosowaæ ró¿ne leki, najczêœciej wyko-
nia dwukrotnie mniejszej dawki œrodka znieczulaj¹cego,
rzystuje siê kwas acetylosalicylowy i inne niesteroidowe
poniewa¿ nawet ma³a dawka mo¿e dzia³aæ silnie i d³ugo-
leki przeciwzapalne, leki rozluŸniaj¹ce miêœnie z klasy trwale wskutek uszkodzenia aktywuj¹cego uk³adu siat-
benzodiazepin oraz leki u¿ywane powszechnie w lecze-
kowatego, odpowiedzialnego za stan snu i czuwania
niu przewlek³ego bólu, np. amitryptylinê. Leczenie bólu
[18,76]. Osoby z zaburzeniami oddechowymi mog¹ mieæ
z przeci¹¿enia typu II obejmuje modyfikacjê u¿y wania
trudnoœci ze skutecznym usuwaniem wziewnych œrod-
koñczyn oraz zabiegi z zakresu fizjoterapii, np. krioterapiê,
ków znieczulaj¹cych w trakcie wybudzania ze znieczu-
ciep³o, ultradŸwiêki, przezskórn¹ stymulacjê elektryczn¹
lenia ogólnego. Problemy mog¹ wyst¹piæ równie¿ przy
nerwów oraz czasami niesteroidowe leki przeciwzapalne.
stosowaniu znieczulenia miejscowego, gdy¿ osoby po polio
W niektórych przypadkach wskazane s¹ wstrzykniêcia kor-
s¹ wra¿liwe na wszystkie zwi¹zki potêguj¹ce os³abienie
tykosteroidów lub interwencja chirurgiczna. Leczenie bólu
uszkodzonych wczeœniej motoneuronów. Dlatego te¿
biomechanicznego typu III obejmuje edukacjê w zakre-
pacjenci z PPS nie powinni byæ poddawani tzw. chirur-
sie postawy i biomechaniki chodu, zmniejszenie masy cia³a
gii jednego dnia. Znieczulenie podoponowe pod kontrol¹
tomografii komputerowej mo¿e siê okazaæ bardziej bez-piecznym rozwi¹zaniem dla pacjentów z ciê¿k¹ deformacj¹
krêgos³upa, gdy¿ zmniejsza skutki inwazyjnej wentyla-cji mechanicznej [77].
Uwa¿a siê, ¿e istnieje tzw. osobowoœæ polio i osoby,
Bardzo wa¿na jest opieka pooperacyjna – osoby po
które przeby³y polio, czêsto przejawiaj¹ cechy zachowania
polio s¹ dwukrotnie bardziej wra¿liwe na ból i dlatego
Neurologia i Neurochirurgia Polska 2012; 46, 4
potrzebuj¹ dwukrotnie wiêkszej dawki leków przeciw-
16. Bruno R.L. The Ten Commandments of PPS. New Mobility. Post-
bólowych i to przez dwukrotnie d³u¿szy czas. Zasada dwu-
Polio Institute and International Centre for Post-Polio Education
krotnoœci obowi¹zuje równie¿ w okresie rekonwalescen-
and Research, http://www.postpolioinfo.com/library/tencom.pdf.
17. Rekand T., Korv J., Farbu E. i wsp. Lifestyle and late effects after
cji. W przypadku osoby po polio wskazana jest fizjoterapia
poliomyelitis. A risk factor study of two populations. Acta
w obrêbie ³ó¿ka i powolne uruchamianie. Neurol Scand 2004; 109: 120-125.
18. Bruno R.L., Cohen J.M., Galski T. i wsp. The neuroanatomy
of post-polio fatigue. Arch Phys Med Rehabil 1994; 75: 498-504.
19. Grimby G., Jonsson A.L. Disability in poliomyelitis sequelae.
Modyfikacja trybu ¿ycia, rehabilitacja oraz od dzia -
20. Bertelsen M., Broberg S., Madsen E. Outcome of physiotherapy
³ywania psychospo³eczne maj¹ na celu zachowanie funk-
as part of a multidisciplinary rehabilitation in an unselected polio
cjonowania pozosta³ych miêœni na optymalnym poziomie
population with one-year follow-up: an uncontrolled study.
i utrzymania jakoœci ¿ycia pacjentów po polio. J Rehabil Med 2009; 41: 85-87.
21. Perry J., Barnes G., Gronley J.K. The postpolio syndrome. An
overuse phenomenon. Clin Orthop Relat Res 1988; 145-162.
22. Borg K., Borg J., Dhoot G. i wsp. Motoneuron firing and
isomyosin type of muscle fibres in prior polio. J Neurol Neurosurg
Autorka zg³asza brak konfliktu interesów. Psychiatry 1989; 52: 1141-1148.
23. Agre J.C. The role of exercise in the patient with post-polio
syndrome. Ann N Y Acad Sci 1995; 753: 321-334.
24. Tiffreau V., Rapin A., Serafi R. i wsp. Post-polio syndrome and
rehabilitation. Ann Phys Rehabil Med 2010; 53: 42-50.
1. Farbu E., Gilhus N.E., Barnes M.P. i wsp. EFNS guideline on
25. Chan K.M., Amirjani N., Sumrain M. i wsp. Randomized
diagnosis and management of post-polio syndrome. Report of
controlled trial of strength training in post-polio patients.
an EFNS task force. Eur J Neurol 2006; 13: 795-801. Muscle Nerve 2003; 27: 332-338.
2. Bruno R.L. Post-polio sequelae: research and treatment in 26. Agre J.C., Rodriquez A.A., Franke T.M. Strength, endurance,
the second decade. Orthopedics 1991; 14: 1169-1170.
and work capacity after muscle strengthening exercise in
3. Boyer F.C., Tiffreau V., Rapin A. i wsp. Post-polio syndrome:
postpolio subjects. Arch Phys Med Rehabil 1997; 78: 681-686.
pathophysiological hypotheses, diagnosis criteria, drug therapy.
27. Einarsson G. Muscle conditioning in late poliomyelitis. Arch PhysAnn Phys Rehabil Med 2010; 53: 34-41.
4. Farbu E. Update on current and emerging treatment options for
28. Ernstoff B., Wetterqvist H., Kvist H. i wsp. Endurance training
post-polio syndrome. Ther Clin Risk Manag 2010; 6: 307-313.
effect on individuals with postpoliomyelitis. Arch Phys Med Rehabil
5. Bartels M.N., Omura A. Aging in polio. Phys Med Rehabil
29. Owen R.R., Jones D. Polio residuals clinic: conditioning
6. Gonzalez H., Olsson T., Borg K. Management of postpolio
exercise program. Orthopedics 1985; 8: 882-883.
syndrome. Lancet Neurol 2010; 9: 634-642.
30. Spector S.A., Gordon P.L., Yildiz E. i wsp. Effect of strength
7. Dalakas M.C. How to design a therapeutic study in patients
training in patients with post-polio syndrome. A preliminary
with the post-polio syndrome. Methodological concerns and status
report. Ann N Y Acad Sci 1995; 753: 402-404.
of present therapies. Ann N Y Acad Sci 1995; 753: 314-320.
31. Hildegunn L., Jones K., Grenstad T. i wsp. Perceived disability,
8. Jubelt B. Post-polio syndrome. Curr Treat Options Neurol 2004;
fatigue, pain and measured isometric muscle strength in patients
with post-polio symptoms. Physiother Res Int 2007; 12: 39-49.
9. Jubelt B., Agre J.C. Characteristics and management of post -
32. Feldman R.M., Soskolne C.L. The use of nonfatiguing stren -
polio syndrome. JAMA 2000; 284: 412-414.
gthening exercises in post-polio syndrome. Birth Defects Orig Artic
10. Nollet F., Beelen A., Twisk J.W. i wsp. Perceived health and
physical functioning in postpoliomyelitis syndrome: a 6-year
33. Einarsson G., Grimby G. Strengthening exercise program in post-
prospective follow-up study. Arch Phys Med Rehabil 2003; 84:
polio subjects. Birth Defects Orig Artic Ser 1987; 23: 275-283.
34. Fillyaw M.J., Badger G.J., Goodwin G.D. i wsp. The effects of
11. Elrod L.M., Jabben M., Oswald G. i wsp. Vocational implications
long-term non-fatiguing resistance exercise in subjects with post-
of post-polio syndrome. Work 2005; 25: 155-161.
polio syndrome. Orthopedics 1991; 14: 1253-1256.
12. Dean E. Clinical decision making in the management of the late
35. Nollet F., Beelen A., Sargeant A.J. i wsp. Submaximal exercise
sequelae of poliomyelitis. Phys Ther 1991; 71: 752-761.
capacity and maximal power output in polio subjects. Arch Phys
13. Halstead L.S. Post-polio syndrome. Sci Am 1998; 278: 42-47. Med Rehabil 2001; 82: 1678-1685.
14. Aston J.W., Jr. Post-polio syndrome. An emerging threat to polio
36. Brehm M.A., Nollet F., Harlaar J. Energy demands of walking
survivors. Postgrad Med 1992; 92: 249-256, 260.
in persons with postpoliomyelitis syndrome: relationship with
15. Packer T.L., Martins I., Krefting L. i wsp. Activity and post-polio
muscle strength and reproducibility. Arch Phys Med Rehabil 2006;
fatigue. Orthopedics 1991; 14: 1223-1226.
Neurologia i Neurochirurgia Polska 2012; 46, 4
37. Davidson A.C., Auyeung V., Luff R. i wsp. Prolonged benefit
56. Trojan D.A., Collet J.P., Shapiro S. i wsp. A multicenter,
in post-polio syndrome from comprehensive rehabilitation:
randomized, double-blinded trial of pyridostigmine in postpolio
a pilot study. Disabil Rehabil 2009; 31: 309-317.
syndrome. Neurology 1999; 53: 1225-1233.
38. Strumse Y.A., Stanghelle J.K., Utne L. i wsp. Treatment of
57. Nollet F., Horemans H., Beelen A. A multicenter, randomized,
patients with postpolio syndrome in a warm climate. Disabil Rehabil
double-blinded trial of pyridostigmine in postpolio syndrome.
39. Willen C., Sunnerhagen K.S., Grimby G. Dynamic water
58. On A.Y., Oncu J., Uludag B. i wsp. Effects of lamotrigine on
exercise in individuals with late poliomyelitis. Arch Phys Med
the symptoms and life qualities of patients with post polio
syndrome: a randomized, controlled study. NeuroRehabilitation
40. Milner-Brown H.S. Muscle strengthening in a post-polio
subject through a high-resistance weight-training program.
59. Dinsmore S., Dambrosia J., Dalakas M.C. A double-blind,
Arch Phys Med Rehabil 1993; 74: 1165-1167.
placebo-controlled trial of high-dose prednisone for the
41. Oncu J., Durmaz B., Karapolat H. Short-term effects of aerobic
treatment of post-poliomyelitis syndrome. Ann N Y Acad Sci 1995;
exercise on functional capacity, fatigue, and quality of life in patients
with post-polio syndrome. Clin Rehabil 2009; 23: 155-163.
60. Stein D.P., Dambrosia J.M., Dalakas M.C. A double-blind,
42. Dean E., Ross J. Effect of modified aerobic training on move -
placebo-controlled trial of amantadine for the treatment of fatigue
ment energetics in polio survivors. Orthopedics 1991; 14: 1243-
in patients with the post-polio syndrome. Ann N Y Acad Sci 1995;
43. Heim M., Yaacobi E., Azaria M. A pilot study to determine the
61. Mizuno M., Quistorff B., Theorell H. i wsp. Effects of oral
efficiency of lightweight carbon fibre orthoses in the management
supplementation of coenzyme Q10 on 31P-NMR detected
of patients suffering from post-poliomyelitis syndrome. Clin
skeletal muscle energy metabolism in middle-aged post-polio
subjects and normal volunteers. Mol Aspects Med 1997; 18 (supl.):
44. Brehm M.A., Beelen A., Doorenbosch C.A. i wsp. Effect of
carbon-composite knee-ankle-foot orthoses on walking efficien -
62. Skough K., Krossen C., Heiwe S. i wsp. Effects of resistance
cy and gait in former polio patients. J Rehabil Med 2007; 39: 651-
training in combination with coenzyme Q10 supplementation in
patients with post-polio: a pilot study. J Rehabil Med 2008; 40:
45. Klefbeck B., Lagerstrand L., Mattsson E. Inspiratory muscle
training in patients with prior polio who use part-time assisted
63. Bruno R.L., Zimmerman J.R., Creange S.J. i wsp. Bromocriptine
ventilation. Arch Phys Med Rehabil 2000; 81: 1065-1071.
in the treatment of post-polio fatigue: a pilot study with
46. Weinberg J., Borg J., Bevegard S. i wsp. Respiratory response
implications for the pathophysiology of fatigue. Am J Phys Med
to exercise in postpolio patients with severe inspiratory muscle
dysfunction. Arch Phys Med Rehabil 1999; 80: 1095-1100.
64. Trojan D.A., Cashman N.R. Fibromyalgia is common in a post -
47. Gillis-Haegerstrand C., Markstrom A., Barle H. Bi-level po -
poliomyelitis clinic. Arch Neurol 1995; 52: 620-624.
sitive airway pressure ventilation maintains adequate ventilation
65. Farbu E., Rekand T., Vik-Mo E. i wsp. Post-polio syndrome
in post-polio patients with respiratory failure. Acta Anaesthesiol Scand
patients treated with intravenous immunoglobulin: a double-
blinded randomized controlled pilot study. Eur J Neurol 2007;
48. Bach J.R. Management of post-polio respiratory sequelae. AnnN Y Acad Sci 1995; 753: 96-102.
66. Kaponides G., Gonzalez H., Olsson T. i wsp. Effect of intravenous
49. Abaza M.M., Sataloff R.T., Hawkshaw M.J. i wsp. Laryngeal
immunoglobulin in patients with post-polio syndrome – an uncon-
manifestations of postpoliomyelitis syndrome. J Voice 2001; 15:
trolled pilot study. J Rehabil Med 2006; 38: 138-140.
67. Gonzalez H., Ottervald J., Nilsson K.C. i wsp. Identification of
50. Sonies B.C., Dalakas M.C. Dysphagia in patients with the post-
novel candidate protein biomarkers for the post-polio syndrome
polio syndrome. N Engl J Med 1991; 324: 1162-1167.
– implications for diagnosis, neurodegeneration and
51. Soderholm S., Lehtinen A., Valtonen K. i wsp. Dysphagia and
neuroinflammation. J Proteomics 2009; 71: 670-681.
dysphonia among persons with post-polio syndrome – a challenge
68. Dalakas M.C. Role of IVIg in autoimmune, neuroinflammatory
in neurorehabilitation. Acta Neurol Scand 2010; 122: 343-349.
and neurodegenerative disorders of the central nervous system:
52. Sonies B.C. Dysphagia and post-polio syndrome: past, present,
present and future prospects. J Neurol 2006; 253 Suppl 5:
and future. Semin Neurol 1996; 16: 365-370.
53. Sonies B.C., Dalakas M.C. Progression of oral-motor and
69. Gonzalez H., Sunnerhagen K.S., Sjoberg I. i wsp. Intravenous
swallowing symptoms in the post-polio syndrome. Ann N Y Acad
immunoglobulin for post-polio syndrome: a randomised
controlled trial. Lancet Neurol 2006; 5: 493-500.
54. Vasconcelos O.M., Prokhorenko O.A., Salajegheh M.K. i wsp.
70. Haziza M., Kremer R., Benedetti A. i wsp. Osteoporosis in
Modafinil for treatment of fatigue in post-polio syndrome:
a postpolio clinic population. Arch Phys Med Rehabil 2007; 88:
a randomized controlled trial. Neurology 2007; 68: 1680-1686.
55. Horemans H.L., Nollet F., Beelen A. i wsp. Pyridostigmine in
71. Mohammad A.F., Khan K.A., Galvin L. i wsp. High incidence
postpolio syndrome: no decline in fatigue and limited functional
of osteoporosis and fractures in an aging post-polio population.
improvement. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2003; 74: 1655-1661. Eur Neurol 2009; 62: 369-374.
Neurologia i Neurochirurgia Polska 2012; 46, 4
72. Alvarez A., Kremer R., Weiss D.R. i wsp. Response of post -
poliomyelitis patients to bisphosphonate treatment. PM R2010; 2: 1094-1103.
73. Hollingsworth L., Didelot M.J., Levington C. Post-polio syn -
drome: psychological adjustment to disability. Issues Ment HealthNurs 2002; 23: 135-156.
74. Bruno R.L., Frick N.M. The psychology of polio as prelude to
post-polio sequelae: behavior modification and psychotherapy. Orthopedics 1991; 14: 1185-1193.
75. Bruno R.L. Preventing complications in polio survivors un -
dergoing surgery. PPS Monograph Series. Volume 6(2). HarvestPress, Hackensack 1996.
76. Bruno R.L., Sapolsky R., Zimmerman J.R. i wsp. Patho
physiology of a central cause of post-polio fatigue. Ann N Y Acad Sci 1995; 753: 257-275.
77. Bordes J., Gaillard P.E., Lacroix G. i wsp. Spinal anaesthesia
guided by computed tomography scan in a patient with severepost-polio sequelae. Br J Anaesth 2010; 105: 702-703.
Neurologia i Neurochirurgia Polska 2012; 46, 4
Phase II Protokoll AGO-GYN 8 Wirksamkeit, Verträglichkeit und Sicherheit von Temsirolimus beim platinrefraktären Ovarialkarzi- nom und beim fortgeschrittenen oder rezidivierten Endometriumkarzinom Eine Studie der Arbeitsgemeinschaft Gynäkologische Onkologie: AGO Studiengruppe Studienleiter nach AMG Sponsor AGO Research GmbH EudraCT Nr. 2011-000299-33 Ve
DECLARACIÓN UNIVERSAL DE DERECHOS HUMANOS, de 10/12/1948 El 10 de diciembre de 1948, la Asamblea General de las Naciones Unidas aprobó yproclamó la Declaración Universal de Derechos Humanos, cuyo texto completo figuraen las páginas siguientes. Tras este acto histórico, la Asamblea pidió a todos losPaíses Miembros que publicaran el texto de la Declaración y dispusieran que fuera"dis